De 23 jarige Katja is al sinds 2019 lid van Mladi BIH en nu sinds een half jaar ook ambassadeur. We spreken haar over haar inzet, het opgroeien in Nederland en de 2 jaar die ze in Bosnië heeft gewoond!
Hooi Katja! Wij vroegen ons allereerst af waarom je een half jaar geleden ambassadeur bent geworden?
In 2019 kwam ik net terug in Nederland, nadat ik twee jaar in Bosnië had gewoond. Ik kwam per toeval een ambassadeur van ‘Mladi’ tegen, waarna ik besloot om mij als lid aan te melden. De voornaamste reden was dat ik Bosnië miste. Door de pandemie en mijn studie heeft het wel even geduurd voordat ik ambassadeur werd… maar na het bezoeken van een event besloot ik dat het toch wel heel leuk zou zijn om mij actiever in te zetten voor de organisatie. Ik heb mij toen gelijk aangemeld als ambassadeur!
Kun je wat meer over jezelf vertellen?
Ik woon in Rotterdam, maar ben opgegroeid in Apeldoorn. Op het moment studeer ik Liberal Arts and Sciences, met de richting Political Science op de EUR. Tot vorig jaar heb ik ook viool gestudeerd op het Codarts in Rotterdam. Naast mijn studie doe ik aan basketbal en ben ik net begonnen met bokslessen. Daarnaast lees ik graag en kijk ik graag naar Netflix.
Je vertelt ook dat je in Bosnië hebt gewoond, hoe komt dat?
Ja, dat klopt. Na het afronden van mijn middelbare school wilde ik graag ergens anders naartoe. Ik had eerst in gedachten een tijdje naar de VS te gaan, wat al snel erg duur bleek te zijn.
Een aantal maanden nadat ik klaar was met school besloot ik in een opwelling terug te gaan naar Bosnië, om ons huisje daar op te knappen. Ik had het geluk dat mijn vader in een positie was om mee te gaan, waarna we samen vrij snel zijn vertrokken. Mijn idee was eerst om een aantal maanden te blijven.. wat uiteindelijk is verlengd met twee jaar.
Hoe was het verschil tussen opgroeien in Nederland en wonen in Bosnië?
In het begin was het erg zwaar, ik beheerste de taal nog niet goed en kende nog maar weinig mensen. Per toeval kwam ik een hele leuke vriendengroep tegen en vond ik een heel fijn huisgenootje. Mijn huisgenote en ik woonden in een dorp dichtbij Banja Luka, waarna we besloten naar de stad te verhuizen.
Hier begon ik langzaam mijn draai te vinden en heb ik gelukkig een aantal hele goede vrienden gemaakt. Na het eerste jaar besloot ik al vrij snel om nog een jaar langer te blijven en hier viool aan de muziekacademie te studeren. In Banja Luka was het geen optie om in het Engels te studeren en werd ik met mijn bosnische taal in het diepe gegooid. Verder werkt het schoolsysteem in Bosnië anders dan in Nederland, wat ook erg wennen was.
Aan het eind van het jaar ging de taal mij redelijk goed af en voelde ik me erg thuis op de universiteit en in mijn vriendengroep.
Waren er ’culture shocks’ die je niet had verwacht?
Ja, vrij veel! Toen ik verhuisde was ik al een aantal jaar niet in Bosnië geweest, dus ik wist niet zo goed wat ik kon verwachten. In het begin moest ik vooral erg wennen aan de chaos van Bosnië. Hoe het kon dat afspraken een uur van tevoren gemaakt werden -of afgezegd werden. Hoe mensen niet hele schema’s hadden om hun dagen in te plannen.
Tegelijkertijd was ik verbaasd over de openheid en vriendelijkheid van mijn vrienden en familie die ik al jaren niet had gezien, hoe leuk iedereen het vond dat ik terug was gekomen. In Nederland kijken we niet meer op van een buitenlander, maar in Banja Luka was ik echt een uitzondering. Hoewel ik soms rare blikken kreeg om mijn verhuizing vanuit Nederland naar Bosnië, vonden mensen het vooral erg leuk en waren ze heel geïnteresseerd in wat ik deed. Maar ik denk dat de chaos en de vriendelijkheid het meest onverwacht waren.
Zou je andere mensen aanraden in Bosnië te gaan wonen?
Absoluut, maar alleen als je er enige kennis van hebt en verbinding met het land voelt. Ik had het zonder mijn vader nooit zo lang gered als dat ik heb gedaan. Onder andere omdat de logistieke zaken en vrijwel alles waar papieren bij komen kijken erg moeilijk te regelen kunnen zijn in Bosnië. Als je weet hoe het systeem een beetje werkt en waar je naartoe moet om dingen te regelen is het ontzettend aan te raden om er een tijdje te gaan wonen. Als je die dingen niet weet, zou ik aanraden om gewoon als toerist te gaan, zonder dat al het officiële gedoe erbij.
Wil je ooit wel weer naar Bosnië verhuizen?
Ja, als het mogelijk is om daar een goede baan te krijgen, of als Bosnië onderdeel van de EU wordt. Het lijkt me ontzettend gaaf om een baan te krijgen voor de EU in verband met de kandidaat status van Bosnië (of één van de andere Balkanlanden), of om verder te gaan in het academisch onderzoek over de regio. Als dit mogelijk blijkt, wil ik graag op die manier mijn band met het land behouden en misschien meewerken aan het creëren van een meer welvarend Bosnië in de toekomst.
Wat vond je het leukste daar dat je niet in Nederland hebt of kan doen?
De spontaniteit van het Bosnische leven. Hoewel ik er in het begin moeite mee had, bleek dit naar verloop van tijd toch wel echt bij me te passen. Makkelijk op korte termijn af te kunnen spreken, geen gedoe met planningen die afgestemd moeten worden op elkaar en vooral de focus op sociale contacten en familie relaties. Dit is natuurlijk allemaal afhankelijk van waar je bent en in welke situatie je zit, maar uit mijn ervaring was het sociale leven in Bosnië een stuk toegankelijker dan in Nederland.
Daarnaast is de natuur in Bosnië prachtig. Onaangetaste natuur is iets wat Nederlanders eigenlijk niet meer kennen, terwijl je in Bosnië altijd in de nabijheid bent van bossen, bergen, heuvels, rivieren, watervallen… Dat mis ik in Nederland wel.
Heb je iets grappigs meegemaakt?
In mijn eerste maand in Bosnië kreeg ik het voor elkaar mezelf op te sluiten in een wc. Ik sprak de taal toen nog niet en moest meer dan een half uur wachten voor er iemand kwam om de deur open te breken.
Mijn vader zat zo in de stress dat hij me bijna mee terug had genomen naar Nederland. Hierna durfde ik voor een lange tijd geen wc meer op slot te doen. Gelukkig zijn er veel openbare wc’s in Banja Luka (zonder slot), dus was het niet een al te groot probleem.
Hoe vind je het tot nu toe bij Mladi? En wat is je favoriete moment geweest?
Erg leuk! Het is vooral erg fijn regelmatig bezig te kunnen zijn met Bosnië. Daarnaast vind ik de groep ambassadeurs heel gezellig. Tot nu toe vind ik de Bosnian Music Night het leukste evenement.
Hoewel ik zelf klassieke muziek heb gestudeerd, houd ik stiekem ook wel van erg slechte (en minder slechte) muziek uit de Balkan. Het is leuk om dat weer te horen op zo’n evenement (in plaats van alleen Nederlandse of Engelse muziek). Verder ga ik dit jaar een poetry night organiseren waar ik erg naar uit kijk!